نتایج یه آزمایش کوچیک نشون میده که برای بعضی از آدمایی که سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) دارن، حساسیت به گلوتن ممکنه فقط تو ذهنشون باشه.
طبق نتایجی که ۲۱ جولای تو مجله The Lancet Gastroenterology and Hepatology منتشر شد، آدمایی که این مشکل گوارشی شایع رو دارن، بعد از خوردن یه غلات بار (cereal bar)، علائم گوارشی بدتری رو گزارش کردن، با اینکه اون باره اصلاً گلوتن یا گندم نداشت. نتایج نشون میده علائمشون بعد از خوردن یه بارِ بدون گلوتن، شبیه به وقتی بود که بارهای حاوی گلوتن یا گندم کامل رو خورده بودن.
محقق‌ها گفتن این نشون میده که تو خیلی از موارد، این تلقین‌ها و باورها هستن که علائم گوارشی یه بیمار IBS رو به وجود میارن، نه خودِ مواد تشکیل‌دهنده.
دکتر پرمیسل برسیک، محقق ارشد و استاد پزشکی دانشگاه مک‌مستر تو انتاریو کانادا، تو یه بیانیه خبری گفت: «اینطور نیست که هر بیماری که فکر می‌کنه به گلوتن واکنش نشون میده، واقعاً اینطوری باشه.»
او ادامه داد: «بعضی‌ها واقعاً به این پروتئین حساسیت دارن، اما برای خیلی‌های دیگه، این خودِ باورشونه که باعث علائمشون میشه و در نتیجه تصمیم می‌گیرن از غذاهای حاوی گلوتن دوری کنن.»
گلوتن یه پروتئینه که تو غلاتی مثل گندم، جو و چاودار پیدا میشه. طبق گفته دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، این پروتئین می‌تونه برای بعضی از آدما که بهش حساسیت دارن یا تو بدنشون باعث یه واکنش ایمنی میشه که می‌تونه به روده آسیب بزنه، مشکلات گوارشی ایجاد کنه.
برای این تحقیق، محقق‌ها ۲۸ بیمار مبتلا به IBS رو انتخاب کردن که می‌گفتن با رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن، علائمشون بهتر شده.
تو یه آزمایش، به هر نفر سه بار و در زمان‌های مختلف یه غلات بار داده شد تا بخوره. این سه تا بار با هم فرق داشتن – یکی گلوتن داشت، یکی گندم و یکی هیچکدوم.
محقق‌ها گزارش دادن که تعداد آدمایی که بعد از خوردن غلات بار حالشون بدتر شده بود، برای هر سه نوع بار یکسان بود.
بعد از هر بار خوردن، ۲۶ نفر از ۲۸ شرکت‌کننده علائم گوارشی بدتری رو گزارش کردن، حتی وقتی که اون باره بدون گلوتن و گندم بود.
برسیک گفت این می‌تونه به خاطر چیزی باشه که محقق‌ها بهش میگن «اثر نوسیبو» (nocebo effect)؛ یعنی وقتی فقط انتظارات منفی می‌تونه باعث بروز علائم فیزیکی واقعی بشه.
او گفت به خصوص شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های آنلاین ممکنه این ایده رو تقویت کنن که گلوتن مضره، با اینکه ممکنه دلیل اصلی علائم IBS بعضی از بیمارها نباشه.
برسیک گفت: «تأثیر اینترنت خیلی زیاده. خیلی از بیمارها پست می‌ذارن که چقدر از خوردن گلوتن حالشون بد میشه. خب معلومه که این روی بقیه هم تأثیر می‌ذاره.»
بعضی از بیمارای IBS هم ممکنه حس کنن که دوری از گلوتن یه راهه برای اینکه کنترل اوضاع رو به دست بگیرن، به جای اینکه احساس درماندگی کنن.
برسیک گفت ادامه دادن رژیم بدون گلوتن ممکنه به بیمارها یه روش عملی برای کنترل علائمشون بده، با اینکه این کار به معنی محدودیت‌های غذایی غیرضروریه.
در واقع، محقق‌ها گفتن خیلی از شرکت‌کننده‌های این تحقیق، حتی بعد از اینکه بهشون گفته شد کدوم بارها باعث علائم گوارشی‌شون شده، باورها یا رژیم غذایی‌شون رو تغییر ندادن.
برسیک گفت برای کمک به این افراد که از این حساسیت بی‌مورد به گلوتن عبور کنن، ممکنه به روان‌درمانی و مربی‌گری نیاز باشه.
او گفت: «چیزی که باید تو مدیریت بالینی این بیمارها بهترش کنیم اینه که بیشتر باهاشون کار کنیم، نه اینکه فقط بهشون بگیم گلوتن عامل مشکل نیست و بریم سراغ کار خودمون. خیلی از اون‌ها می‌تونن از حمایت روانی و راهنمایی بهره‌مند بشن تا بهشون کمک بشه از گلوتن و گندم انگ‌زدایی کنن و اونا رو به طور امن دوباره به رژیم غذایی‌شون برگردونن.»
محقق‌ها گفتن برای آزمایش این یافته‌ها در گروه‌های بزرگ‌تر، و برای اینکه مشخص بشه چرا باورها درباره گلوتن می‌تونن باعث بروز بعضی از علائم IBS بشن، به تحقیقات بیشتری نیازه.
